heb je vragen? Vergeet je arts niet. 

Met deze pagina willen we jullie als leverpatiënten informeren over het belang van vaccinaties. We adviseren jullie om het thema vaccinatie zeker op te nemen met je arts. Sommige vaccinaties zijn eenmalig, andere dan weer periodiek. Ga je op reis, of moet je omwille van een andere reden een speciaal vaccin krijgen, lees dan ook onderaan deze pagina waarop je moet letten. Maar zoals altijd, spreek met je arts.

Ik heb een leverziekte, welke vaccins?

Voor patiënten met een ernstige leveraandoening zoals PBC; PSC en AIH is het aangewezen gevaccineerd te worden tegen hepatitis A en B, tegen een pneumokokken infectie en jaarlijks tegen de griep. Covid vaccinatie werd recentelijk toegevoegd aan dit lijstje.

Hepatitis A vaccin

Hepatitis A is een virale infectie die de lever aantast. Het wordt veroorzaakt door het hepatitis A-virus (HAV) en wordt meestal verspreid door besmet voedsel, water of contact met besmette fecale materie. Hepatitis A kan leiden tot leverontsteking, wat symptomen kan veroorzaken zoals vermoeidheid, buikpijn, misselijkheid, braken, geelzucht (geelverkleuring van de huid en ogen) en griepachtige symptomen. In de meeste gevallen herstellen mensen volledig van hepatitis A, maar het kan tijdelijk ernstige ziekte veroorzaken, vooral bij oudere volwassenen en mensen met reeds bestaande leverproblemen.

Hier zijn enkele redenen waarom vaccinatie tegen hepatitis A belangrijk is:

Preventie: Het vaccin biedt een effectieve manier om de verspreiding van hepatitis A-infectie te voorkomen, vooral in gebieden met een hoog risico of tijdens uitbraken.

Bescherming van de lever: Door vaccinatie wordt de kans op leverontsteking als gevolg van hepatitis A sterk verminderd, wat ernstige complicaties kan voorkomen.

Reizen: Mensen die naar gebieden reizen waar hepatitis A wijdverbreid is, wordt vaak aangeraden zich te laten vaccineren om zichzelf te beschermen tegen mogelijke infectie.

Persoonlijke bescherming: Het hepatitis A-vaccin wordt ook aanbevolen voor bepaalde risicogroepen, waaronder gezondheidswerkers, mannen die seks hebben met mannen, mensen met chronische leveraandoeningen en drugsgebruikers.

Vaccinatie tegen hepatitis A bestaat meestal uit twee doses met een tussenpoos van enkele maanden. Het vaccin is doorgaans veilig en effectief. Het kan ook worden gecombineerd met het hepatitis B-vaccin om bescherming te bieden tegen beide vormen van hepatitis. Het is belangrijk om met een arts te praten over vaccinatie tegen hepatitis A.

Hepatitis B vaccin


Hepatitis B is een virale infectie die de lever aantast en wordt veroorzaakt door het hepatitis B-virus (HBV). Hepatitis B kan zowel een acute (korte termijn) als een chronische (langdurige) ziekte veroorzaken. De symptomen van hepatitis B variëren, van milde ziekte tot ernstige leveraandoeningen, en kunnen zijn:

Vermoeidheid.
Geelverkleuring van de huid en ogen (geelzucht).
Buikpijn.
Misselijkheid en braken.
Donkere urine.
Verlies van eetlust.
Griepachtige symptomen.

Mensen die besmet zijn met hepatitis B kunnen het virus overdragen aan anderen via bloed, sperma, vaginale afscheidingen en andere lichaamsvloeistoffen. De chronische vorm van hepatitis B kan leiden tot ernstige leverproblemen, waaronder levercirrose en leverkanker.

Er zijn verschillende redenen om je te laten vaccineren tegen hepatitis B:

Preventie van infectie: Vaccinatie biedt effectieve bescherming tegen hepatitis B en voorkomt dat je geïnfecteerd raakt met het virus.

Bescherming van de lever: Door vaccinatie wordt het risico op het ontwikkelen van ernstige leveraandoeningen als gevolg van hepatitis B sterk verminderd.

Voorkomen van verspreiding: Het hepatitis B-vaccin is belangrijk voor mensen in risicogroepen, zoals gezondheidswerkers, seksuele partners van geïnfecteerde personen, pasgeboren baby's van moeders met hepatitis B en mensen die injecteerbare drugs gebruiken. Het helpt de verspreiding van de infectie te voorkomen.

Reizen: Sommige landen vereisen bewijs van vaccinatie tegen hepatitis B voordat je hun grondgebied kunt betreden.

Het hepatitis B-vaccin bestaat meestal uit een reeks injecties. In veel landen wordt het vaccin routinematig toegediend aan pasgeboren baby's, en het kan op elke leeftijd worden gegeven. Als je tot een risicogroep behoort of als je naar een gebied reist waar hepatitis B veel voorkomt, is het raadzaam om met een arts te praten over vaccinatie tegen hepatitis B. Het vaccin is over het algemeen veilig en effectief in het voorkomen van hepatitis B-infectie.

 

pneumokokken vaccin

Leveraandoeningen, vooral vergevorderde leverziekten zoals cirrose, kunnen het immuunsysteem verzwakken. Een verzwakt immuunsysteem kan het moeilijker maken voor het lichaam om infecties, waaronder pneumokokkeninfecties, te bestrijden. Daarom lopen mensen met leveraandoeningen een verhoogd risico op het ontwikkelen van ernstige pneumokokkeninfecties.

Een pneumokokkeninfectie is een infectie veroorzaakt door de bacterie Streptococcus pneumoniae, ook wel de pneumokok genoemd. Deze bacterie kan verschillende soorten ziekten veroorzaken, waaronder:

Longontsteking: Pneumokokken zijn een belangrijke oorzaak van bacteriële longontsteking, wat zich manifesteert als ontsteking van de longen en kan leiden tot symptomen zoals koorts, hoesten, kortademigheid en borstpijn.

Meningitis: Pneumokokken kunnen ook bacteriële meningitis veroorzaken, een ernstige infectie van de membranen rond de hersenen en het ruggenmerg. Dit kan leiden tot symptomen zoals hoge koorts, hoofdpijn, nekstijfheid en veranderd bewustzijn.

Oorinfecties: Pneumokokkeninfecties kunnen ook leiden tot middenoorontstekingen (otitis media) bij kinderen en volwassenen.

Pneumokokkeninfecties kunnen ernstig en soms levensbedreigend zijn, vooral bij jonge kinderen, ouderen en mensen met verzwakte immuunsystemen.

Vaccinatie tegen pneumokokken is belangrijk om verschillende redenen:

Preventie van infectie: Het pneumokokkenvaccin biedt bescherming tegen de meest voorkomende stammen van de pneumokokbacterie, waardoor het risico op infectie wordt verminderd.

Vermindering van ziekte en sterfte: Door vaccinatie wordt het risico op ernstige ziekten zoals longontsteking en meningitis verminderd, wat de kans op complicaties en overlijden vermindert.

Bescherming van risicogroepen: Pneumokokkeninfecties treffen vaak jonge kinderen, ouderen en mensen met onderliggende medische aandoeningen. Vaccinatie helpt deze kwetsbare groepen te beschermen.

Er zijn verschillende pneumokokkenvaccins beschikbaar, en de aanbevelingen voor vaccinatie kunnen variëren afhankelijk van de leeftijd, gezondheidstoestand en andere factoren van een persoon. Het is belangrijk om met een arts te praten over pneumokokkenvaccinatie, vooral als je tot een risicogroep behoort. In veel gevallen worden kinderen en ouderen routinematig gevaccineerd tegen pneumokokken, maar anderen kunnen ook baat hebben bij vaccinatie op basis van hun gezondheidstoestand en levensfase.

Griep vaccin

Vaccinatie tegen de griep, ook wel bekend als influenza, is belangrijk om verschillende redenen:

  1. Preventie van ziekte: De griepprik biedt bescherming tegen de griepvirussen die in dat seizoen circuleren. Hierdoor vermindert het de kans dat je ziek wordt door influenza. Griep kan variëren van milde tot ernstige ziekte en kan leiden tot ziekenhuisopname en zelfs overlijden, vooral bij risicogroepen zoals ouderen, jonge kinderen en mensen met onderliggende gezondheidsproblemen.

  2. Bescherming van risicogroepen: Voor sommige mensen is de griep bijzonder gevaarlijk. Dit omvat ouderen, jonge kinderen, zwangere vrouwen en mensen met chronische aandoeningen zoals astma, diabetes, leverziekten of hartaandoeningen. Vaccinatie helpt deze kwetsbare groepen te beschermen tegen ernstige griepcomplicaties.

  3. Beperking van verspreiding: Door jezelf te laten vaccineren, draag je bij aan de collectieve immuniteit of kudde-immuniteit. Dit betekent dat wanneer een groot deel van de bevolking wordt gevaccineerd, de verspreiding van het virus wordt vertraagd. Dit beschermt niet alleen degenen die zijn gevaccineerd, maar ook degenen die om verschillende redenen niet kunnen worden gevaccineerd, zoals pasgeborenen of mensen met bepaalde allergieën.

  4. Economische impact: Griep kan leiden tot aanzienlijke economische verliezen, waaronder ziekteverzuim op het werk en gezondheidszorgkosten. Vaccinatie kan deze economische last verminderen door het aantal ziektegevallen en ziekenhuisopnames te verminderen.

  5. Verwarring met COVID-19: Sinds de symptomen van griep vergelijkbaar zijn met die van COVID-19, kan het hebben van veel gevallen van griep gelijktijdig met de COVID-19-pandemie voor verwarring zorgen en de druk op de gezondheidszorg vergroten. Vaccinatie helpt het risico op een 'tweede golf' van griepgevallen te verminderen en helpt zorgverleners te onderscheiden tussen de twee aandoeningen.

De griepprik wordt meestal jaarlijks aanbevolen, omdat de griepvirussen elk seizoen kunnen veranderen. Vaccinatie is de meest effectieve manier om jezelf en anderen te beschermen tegen de griep. Het is vooral belangrijk om op tijd gevaccineerd te worden voordat het griepseizoen begint, meestal in de herfst of winter. Raadpleeg je arts voor meer informatie over wanneer en hoe je de griepprik kunt krijgen.

Covid vaccin

Vaccinatie tegen COVID-19, veroorzaakt door het SARS-CoV-2-virus, is van cruciaal belang om de verspreiding van het virus te vertragen, ernstige ziekte te voorkomen en de pandemie onder controle te krijgen. Hier zijn enkele belangrijke redenen waarom vaccinatie tegen COVID-19 wordt aanbevolen:

  1. Bescherming tegen ernstige ziekte en overlijden: COVID-19 kan variëren van milde symptomen tot ernstige aandoeningen, zoals ademhalingsproblemen en overlijden. Vaccinatie vermindert aanzienlijk het risico op ernstige symptomen en sterfgevallen bij geïnfecteerde personen.

  2. Bescherming van risicogroepen: Oudere volwassenen en mensen met onderliggende medische aandoeningen, zoals leverziekten, hartziekten, diabetes en immunosuppressie, lopen een verhoogd risico op ernstige COVID-19. Vaccinatie helpt deze kwetsbare groepen te beschermen.

  3. Collectieve immuniteit: Door een groot deel van de bevolking te vaccineren, wordt de verspreiding van het virus vertraagd. Dit beschermt niet alleen individuen, maar vermindert ook de kans op nieuwe uitbraken en de druk op de gezondheidszorg.

  4. Terugkeer naar normaal: Het bereiken van groepsimmuniteit door vaccinatie is een belangrijke stap om het normale leven en economische activiteiten te herstellen, evenals om reizen en bijeenkomsten weer veilig te maken.

  5. Beperken van varianten: Het verminderen van de verspreiding van het virus door vaccinatie kan helpen bij het voorkomen van de opkomst van nieuwe varianten die mogelijk besmettelijker of resistenter zijn tegen bestaande behandelingen en vaccins.

  6. Bescherming van de gezondheidszorgsystemen: Het verminderen van het aantal COVID-19-gevallen door vaccinatie helpt ziekenhuizen en gezondheidszorgsystemen te ontlasten, waardoor ze beter kunnen reageren op andere medische behoeften.

  7. Global Health: COVID-19 is een wereldwijde pandemie en vaccinatie is cruciaal om de verspreiding van het virus internationaal te beheersen en te voorkomen dat nieuwe varianten zich over de hele wereld verspreiden.

De COVID-19-vaccins die zijn goedgekeurd na uitgebreide klinische proeven, hebben aangetoond dat ze veilig en effectief zijn bij het voorkomen van de ziekte en het verminderen van de verspreiding van het virus. Het is belangrijk dat zoveel mogelijk mensen zich laten vaccineren om de pandemie te bestrijden en terug te keren naar een meer normale levenswijze. Het exacte vaccinatieschema kan variëren afhankelijk van de locatie en beschikbaarheid, dus het is raadzaam om de richtlijnen van de plaatselijke gezondheidsautoriteiten te volgen en je te laten vaccineren wanneer dit mogelijk is.

Lees nog meer in dit bericht van 19 september 2023

Waarop letten bij andere vaccins!

Dit is in het bijzonder belangrijk voor patiënten met autoimmuun hepatitis (AIH) die een behandeling krijgen met hoge dosis cortisone, azathioprine of cellcept, of andere medicatie die de immuniteit onderdrukt (tacrolimus, cyclospirine). Voor patiënten met PBC en PSC die enkel met ursodeoxycholzuur (ursofalk, ursochol) worden behandeld is dit minder van toepassing omdat hier de immuniteit op zich niet wordt onderdrukt, tenzij patienten met PSC ook een inflammatoire darmziekte hebben die met een zogenaamde biological behandeld worden. Hier zal de voorschrijvende arts hier meestal wel voldoende aandacht voor hebben. Tevens is dit zeer belangrijk voor patiënte die een levertransplantatie moeten of hebben ondergaan.


Levend verzwakte vaccins

In levend verzwakte vaccins, bijvoorbeeld het gelekoortsvaccin of het mazelen-bof-rubellavaccin, is de ziektekiem nog levend maar in sterk verzwakte vorm aanwezig. Die verzwakte virussen veroorzaken bij de meeste mensen alleen een heel lichte infectie. Maar wie een verminderde afweer heeft, kan er wel ziek van worden. Voor hen zijn zulke vaccins bijna altijd af te raden.
Daarom is het aanbevolen om vaccinaties te bespreken met je (lever gespecialiseerde) arts voor je met immunosuppressieve medicatie start. Zo kan je toch nog veilig je vaccin krijgen om bijvoorbeeld naar een gelekoortsgebied te reizen of om immuniteit op te bouwen tegen mazelen, bof en rubella.


Niet-levende vaccins

Niet-levende vaccins zoals het griepvaccins kunnen geen infectie veroorzaken. Ze zijn ook veilig als je een verminderde afweer hebt, maar de vaccinatie werkt vaak minder goed dan bij mensen zonder immuunstoornissen.

Waar kan je terecht 

https://www.uzgent.be/immunovac in UZ Gent

https://www.uzleuven.be/nl/reisvaccinaties-reisgeneesmiddelen-en-gezondheidsadvies in UZ Leuven

https://www.uza.be/infectieziekten-tropische-geneeskunde in UZ Antwerpen